پروتز در گستره‌ تاریخ

جای بسی خرسندی است که یازدهمین گنکره‌ی پروستودنتیست‌ها بخشی از برنامه‌ی خود را برای تاریخ پروتزهای دندانی ویژه کرده است که این گویای ارزش‌گذاری مجریان این کنگره به تاریخ پزشکی به ویژه تاریخ دندان‌پزشکی و شناخت روند پیدایش و جایگاه پروتزهای دندانی در گستره‌ی تاریخ دانش‌ است. 
پروتزهای دندانی نخست با تراش ویژه‌ی چندین دندان آغاز شد سپس با جایگزین‌کردن برخی از سنگ‌های ارزشمند بر روی دندان‌های پیشین و کناری و نیش دنبال شد سپس با گذاشتن روکش‌های از زر ناب یر روی دندان‌ها به ویژه دندان نیش ادامه یافت که تا چندین دهه پیش در تهران به عنوان ارزش به کار می‌رفت. همواره کاربرد این روش‌ها نخست به گونه‌ی آیین مذهبی با هدف تعویذ و ورد و طلسم بوده است سپس رل زیبایی را پیدا کرده است و در پایان با دگرگون‌شدن و متنوع‌شدن پروتزهای دندانی، کاربردهای دیگری جز زیبایی و ایمن‌سازی فرد از جادو و جنبل، برای جویدن و برآورد سخن‌گویی داشته است. 
تاریخ کاربرد پروتزها به ویژه دندانی آن به هزاران سال پیش می‌رسد و تقریبا به گونه‌ای یکسان در هفت اقلیم دیده می‌شده است. می‌توان جای پایش را در تمدن پنج هزار ساله‌ی شهر سوخته و میان‌رودان و یا در داستان‌ْسرایی‌های یونانیان و رومیان و یا میان هندیان و چینیان و یا مایاها (سرخ‌پوستان ) دید. 
کهن‌ترین پروتز در شهر سوخته‌ استان سیستان و بلوچستان یافت شده است. ماياها در بیش چهار هزار سال پیش اينله‌هاي سنگي زيبایی بر روي جای تراش داده شده در دندان‌هاي پیشین بالا و پايين و گاهي دندان‌هاي پرمولر، می‌گذاشتند.